Budowanie zrównoważonej przyszłości z tradycyjną wiedzą w Nowej Kaledonii

Wrzesień 2022

By Rebeka Ferderer, Wydział Wiedzy Tradycyjnej WIPO

Dla Subama Mapou ogromne zasoby Nowej Kaledonii stanowią bogactwo inspiracji dla rozwoju nowych innowacji opartych na roślinach, które czerpią z tradycyjnej wiedzy rdzennej ludności wysp. Jako młoda kobieta Kanak z plemienia Unia z wodza Djawari, rodzina Mapou zapoznała ją z tą wiedzą w młodym wieku. Przodkowie rodziny tworzą długą linię tradycyjnych praktyków.

Pełen pasji naukowiec z Kanak omawia znaczenie swojej pracy we wspieraniu środków do życia rdzennych grup oraz swoją ambicję pomocy w opracowaniu sui generis ramy prawne, które chronią tradycyjną wiedzę archipelagu, zapewniając jednocześnie społecznościom tubylczym możliwość sprawiedliwego udziału w korzyściach płynących z jej wykorzystania.

Jak trafiłaś do biologii roślin?

Roślinami interesowałem się od zawsze. Znajomość roślin leczniczych i ich zastosowania została mi przekazana przez członków mojej rodziny, w tym mojego pradziadka, Oumę Mapou, 109-letniego tradycyjnego uzdrowiciela, oraz moją babcię. Moje studia uniwersyteckie w dziedzinie roślin i mikrobiologii są częścią obietnicy złożonej mojej rodzinie, aby kontynuować cenne badania nad tradycyjną wiedzą roślinną, w tym jej ochroną i przekazywaniem przyszłym pokoleniom. Obecnie pracuję nad doktoratem z fitochemii i etnofarmakologii na Uniwersytecie Nowej Kaledonii. Moim celem jest wspieranie zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi Nowej Kaledonii, lepsze wykorzystanie tradycyjnej wiedzy archipelagu oraz pomoc w ustanowieniu sui generis ramy prawne, które chronią tradycyjną wiedzę naszych rdzennych mieszkańców i zapewniają im dostęp i udział w korzyściach płynących z jej wykorzystania w zrównoważony i sprawiedliwy sposób.

Jako ludzie musimy szanować i słuchać Matki Natury. Mam nadzieję, że zmienimy sposób, w jaki konsumujemy. Od tego zależy przyszłe samopoczucie naszych dzieci.

Co jest takiego pociągającego w pracy z zasobami naturalnymi Nowej Kaledonii?

To, co najbardziej fascynuje mnie w pracy z zasobami naturalnymi Nowej Kaledonii, to bogata różnorodność biologiczna archipelagu i bogactwo tradycyjnej wiedzy dotyczącej jej wykorzystania. Ponad 90 procent gatunków w środowisku lądowym, roślinnym i morskim to gatunki endemiczne dla wysp. Zgodnie z badaniem bibliograficznym, które przeprowadziłem w ramach moich badań, miejscowa ludność tubylcza rozwinęła szeroką wiedzę na temat ponad 1,200 gatunków roślin.

Opowiedz nam więcej o znaczeniu tradycyjnej wiedzy dla społeczności Kanaków.

Pozostałości archeologiczne wskazują, że lud Kanak jest obecny na Nowej Kaledonii od 4,000 lat. Nowa Kaledonia jest podzielona na osiem zwyczajowych obszarów z 28 rdzennymi językami. Unikalne grupy taksonomiczne wysp znajdują odzwierciedlenie w lokalnej wiedzy, jaką każda grupa posiada na temat tradycyjnych zastosowań roślinnych. Wiedza ta, rozwijana przez wieki, była przekazywana ustnie z pokolenia na pokolenie przez praktykujących tradycje, takich jak mój pradziadek.

W preambule do Karty Ludu Kanak czytamy, że „ludność melanezyjska, podobnie jak inne ludy rdzenne na świecie, ma wizję kosmosu, stosunek do przestrzeni, organizację społeczną i zwyczajowe praktyki, które zmierzają do ciągłego poszukiwania równowagę i harmonię”. Ta wizja relacji między ludami tubylczymi a ich naturalnym środowiskiem daje im zdolność do bycia odpornymi i do przystosowania się do pojawiających się wyzwań, czego dowodem są moi rodacy w Nowej Kaledonii.

Powiedz nam więcej o swojej firmie, Gardenia Cosmétique.

Rozwój produktów z surowców naturalnych zaczyna się od podnoszenia świadomości społecznej. Założyłem Gardenia Cosmétique, aby zastosować moje badania w praktyce. Ludzie szukają autentycznych towarów i gwarancji jakości. Moim celem jest promowanie różnorodności biologicznej i tradycyjnej wiedzy Nowej Kaledonii poprzez wykorzystanie know-how zdobytego w tej dziedzinie do przekształcania regionalnych surowców w produkty codziennego użytku, których poszukują konsumenci, w możliwie najbardziej ekologiczny sposób.

Produkty Gardenia Cosmétique są wytwarzane w 100% z naturalnych składników z gwarancją jakości opartą na badaniach naukowych, które wzmacniają tradycyjną metodę ekstrakcji poprzez stabilizację aktywnych cząsteczek zawartych w składnikach. Mamy różne umowy z różnymi stowarzyszeniami rdzennych producentów, którzy produkują potrzebne nam surowce zgodnie z zasadami sprawiedliwego handlu i zrównoważonego rozwoju. Moje pragnienie poszanowania praw miejscowej ludności rdzennej oznacza, że ​​nasze produkty są wytwarzane zgodnie z zasadami sprawiedliwego handlu. Komercjalizując te produkty, szanujemy również prawa rdzennych lokalnych producentów i pomagamy promować ich tradycyjne know-how.

Co daje Twoim produktom przewagę handlową?

Powszechne stosowanie produktów wykonanych z cząsteczek syntetycznych może powodować bolesne choroby skóry, takie jak egzema i łuszczyca. Obecnie konsumenci poszukują naturalnych linii produktów, które zaspokoją ich osobiste potrzeby. W tym miejscu produkty Gardenia Cosmétique mają przewagę; nasze produkty to kojąca, naturalna alternatywa, która może pomóc naszym klientom lepiej radzić sobie z alergiami skórnymi. Zaczęliśmy sprzedawać nasze produkty na początku 2020 roku i obserwujemy prawdziwy wzrost popytu na nie.

Gdzie są twoje rynki docelowe?

Naszym głównym rynkiem zbytu jest obecnie Nowa Kaledonia. Mamy butik na północy archipelagu. W 2021 roku braliśmy udział w najważniejszych wydarzeniach lokalnych, w tym w Targach Pacyfiku i Targach Kobiet, które zgromadziły 20,000 XNUMX osób z całej Nowej Kaledonii. Nasze produkty są również dostępne online na Nakupa.shop, platformie handlu elektronicznego dla naturalnych, rzemieślniczych produktów ze wszystkich wysp Pacyfiku. Planujemy również uruchomienie własnej strony internetowej, która pomoże nam w ekspansji na rynki europejskie.

Nasze główne operacje znajdują się na północy, gdzie rozwijamy również nasz ogród z roślinami leczniczymi, własne laboratorium, dzięki czemu możemy skalować produkcję oraz szkołę dla naszych warsztatów. Oznacza to, że możemy być w bliskim kontakcie z naszymi stowarzyszeniami producentów z odległych społeczności tubylczych na północy. Posiadamy również zakłady na południu, które umożliwiają nam pozyskiwanie surowców z tej części Nowej Kaledonii.

Jak dowiedziałeś się o IP?

Tradycyjna wiedza, którą przekazał mi mój pradziadek, ma realną wartość w walce ze zmianami klimatycznymi i musi być rozwijana we współpracy z ludnością tubylczą, która posiada tę wiedzę. Na długo przed założeniem własnej firmy, w 2010 roku śledziłem negocjacje, które doprowadziły do ​​integracji firmy Protokół z Nagoi do Konwencja o różnorodności biologicznej bardzo blisko. Proces ten podkreślił zrównoważone wykorzystanie zasobów genetycznych i związanej z nimi tradycyjnej wiedzy oraz zainspirował mnie do znalezienia sposobu na ochronę opracowanego przeze mnie procesu eko-ekstrakcji. Opracowany przeze mnie proces pozwala na uzyskanie wysokiej jakości naturalnych produktów, które spełniają wymagania ERI 360, znaku ekoekstrakcji kosmetyków wprowadzonego we Francji w 2018 roku.

W tym samym roku Gardenia Cosmétique zdobyła pierwszą nagrodę na Forum Innowacji dla Krajów Zamorskich, przyznaną przez Prezydenta Macrona. To zachęciło mnie do złożenia wniosku o tzw Program szkoleń, mentoringu i kojarzeń WIPO w zakresie własności intelektualnej dla kobiet-przedsiębiorców z ludów tubylczych i społeczności lokalnych, co było świetną okazją, aby dowiedzieć się więcej o prawach własności intelektualnej, o tym, jak rozwijać mój model biznesowy i sprzedawać nasze dziedzictwo kulturowe. Naszym celem jest teraz wzmocnienie marki Gardenia Cosmétique.

Jak chciałbyś, aby system IP ewoluował?

Chciałbym zobaczyć prawo międzynarodowe, które chroni tradycyjna wiedza. Fundamentalnie ważne jest, aby przyszłe pokolenia wszystkich narodów skupiły się na naturalnej jakości produktów. Dzisiejszy model konsumpcji należy wyważyć z bieżącymi globalnymi wyzwaniami, takimi jak zmiana klimatu. Jako ludzie musimy szanować i słuchać Matki Natury. Mam nadzieję, że zmienimy sposób, w jaki konsumujemy. Od tego zależy przyszłe samopoczucie naszych dzieci.

Chciałbym zobaczyć bazę danych zasobów naturalnych w językach narodowych Nowej Kaledonii, oczywiście pod warunkiem uzyskania uprzedniej świadomej zgody odpowiednich społeczności. Zapewniłoby to rządowi informacje potrzebne do promowania zrównoważonego zarządzania tymi zasobami.

Opowiedz nam więcej o Instytucie Roślin, Rękodzieła i Języków Rdzennych Kanaka (IKAPALA).

W 2017 roku współtworzyłem IKAPALA, organizację pozarządową zrzeszającą wszystkich zaangażowanych w poszerzanie i ochronę tradycyjnej wiedzy Kanaków. Pełni funkcję pomostu między władzami państwowymi, jednostkami naukowymi i posiadaczami tradycyjnej wiedzy. Moja pasja do roślin i ochrony związanej z nimi tradycyjnej wiedzy skłoniła mnie do założenia IKAPALA. Kiedy po raz pierwszy zacząłem podróżować po kraju, spotkałem wiele kobiet, tradycjonalistów, uzdrowicieli i młodych ludzi, ale brakowało im wspólnej więzi. Dzięki IKAPALA i jej zaangażowaniu na rzecz jedności, prostoty i szacunku tworzymy wspólny związek i wzmacniamy naszą zdolność do ochrony naszego niematerialnego i duchowego dziedzictwa.

IKAPALA organizuje w Nowej Kaledonii różnorodne wydarzenia dotyczące sposobów wzmacniania, przekazywania i ochrony tradycyjnej wiedzy opartej na roślinach. Instytut ułatwia również współpracę między posiadaczami tej wiedzy a zainteresowanymi stronami trzecimi, takimi jak naukowcy i firmy, które szanują prawa ludności rdzennej, zwłaszcza Kanaków. Dziś IKAPALA obejmuje około 40 stowarzyszeń kobiet z każdego z ośmiu zwyczajowych obszarów Nowej Kaledonii.

Coraz częściej młodzi ludzie są dumni ze swojej kultury i odzyskują jej wartość. Własność intelektualna jest ważnym narzędziem pomagającym im generować dochody z tej wiedzy, a tym samym poprawiać ich warunki życia.

Jaki wpływ mają te działania?

Po kilku latach podnoszenia świadomości, nasze starania o stworzenie IKAPALA i Gardenia Cosmétique wreszcie przynoszą owoce. Na przykład we współpracy z firmą IKAPALA regularnie organizuje bezpłatne warsztaty, podczas których dzielę się moim tradycyjnym know-how ze stowarzyszeniami kobiet rdzennych mieszkańców Nowej Kaledonii. Tutaj kobiety uczą się, jak wykorzystywać endemiczne rośliny archipelagu i związaną z nimi tradycyjną wiedzę, aby przygotowywać i sprzedawać własne produkty ekologiczne, w tym mydła, aloes żele i tłoczony na zimno olej kokosowy, które stanowią dla nich ważne źródło dochodów.

Warsztaty na nowo rozpalają wśród kobiet i mężczyzn tradycyjne praktyki oparte na wiedzy, umożliwiając im budowanie umiejętności w zakresie tradycyjnego rękodzieła, a także praktyk wędkarskich i myśliwskich. Coraz częściej młodzi ludzie są dumni ze swojej kultury i odzyskują jej wartość. Własność intelektualna jest ważnym narzędziem pomagającym im generować dochody z tej wiedzy, a tym samym poprawiać ich warunki życia. To dla mnie prawdziwy przywilej, że mogę przyczynić się do budowania bardziej zrównoważonej przyszłości dla następnego pokolenia mieszkańców Nowej Kaledonii.

Jak wytłumaczyć sukces Gardenia Cosmétique i IKAPALA?

Moje zamiłowanie do tradycyjnej wiedzy i determinacja do walki o zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi Nowej Kaledonii poprzez współpracę opartą na wzajemnym szacunku pozwoliły mi zajść tak daleko. Nasz sukces został zbudowany na naszym szacunku dla różnorodności kulturowej i naszym zaangażowaniu we wspólną pracę na rzecz osiągnięcia wspólnego celu. Osiem zwyczajowych obszarów zjednoczyło się teraz w ramach IKAPALA, aby bronić naszej tradycyjnej wiedzy i rozwijać praktyki ochrony różnorodności biologicznej regionu.

Kiedy zaczynaliśmy w 2016 roku, nasze wsparcie pochodziło od naszych stowarzyszeń partnerskich i zwyczajów z Wielkiego Południa. W 2019 r. w nasze szeregi wstąpił Senat Zwyczajowy Nowej Kaledonii, który planuje zorganizować konwencję mającą na celu ochronę tradycyjnej wiedzy. Jest to bardzo pożądany rozwój. Kontynuujemy współpracę z agencjami rządowymi w celu zbadania sposobów ustanowienia ram ochrony tradycyjnej wiedzy w Nowej Kaledonii, przy jednoczesnym zapewnieniu lokalnym społecznościom dostępu i udziału w korzyściach płynących z jej wykorzystania w uczciwy i sprawiedliwy sposób. Naszym ostatecznym celem jest pomyślne przyjęcie obywatelstwa sui generis ustawa o ochronie tradycyjnej wiedzy.

Jaki jest twój następny projekt?

Moim kolejnym profesjonalnym projektem jest opracowanie nowych i naturalnych składników aktywnych, skierowanych do branży luksusowych kosmetyków i firm, które szanują ludy tubylcze i są zaangażowane w zrównoważony rozwój. Suplementy diety to kolejna ekscytująca droga promocji naszych receptur leczniczych. Moim celem jest również rozwój partnerskich projektów promujących zrównoważone zarządzanie naszymi zasobami naturalnymi. Chciałbym również, aby IKAPALA współpracowała z rządem Nowej Kaledonii i Senatem Zwyczajowym w celu stworzenia podmiotu zajmującego się ochroną tradycyjnej wiedzy tego kraju. Wreszcie planuję założyć szkołę dla miejscowych Kanaków, aby nadal uczyć ich, jak chronić i promować tradycyjną wiedzę i różnorodność kulturową Nowej Kaledonii.

Jakie masz rady dla młodych rdzennych mieszkańców?

Zawsze będę pamiętał słowa mojego pradziadka: „Cokolwiek robisz, jakie masz stopnie naukowe, jakich ludzi spotkasz, nigdy nie zapominaj o swoich kulturowych korzeniach”. 

Więc moja rada jest taka: zawsze szanuj i dziel się swoimi wartościami z niezachwianą pasją, pokorą i determinacją. Nie będzie to łatwa ścieżka, ale będzie niezwykle satysfakcjonująca, gdy osiągniesz swoje cele.

• Dystrybucja treści i PR oparta na SEO. Uzyskaj wzmocnienie już dziś.
• Platoblockchain. Web3 Inteligencja Metaverse. Wzmocniona wiedza. Dostęp tutaj.
• Źródło: https://www.wipo.int/wipo_magazine/en/2022/03/article_0005.html